NEHA
Geschiedenis & Oprichtingsjaar
Vanaf 1914 verzamelt het Nederlandsch Economisch Historisch Archief (NEHA) economisch-historische bronnen van en over het Nederlandse bedrijfsleven. Wie in de gemeenschappelijke catalogus van het NEHA/IISG “NEHA” intikt, kan zien dat de economisch-historische collectie het volgende omvat (kolom rechts):
Deze collectie is het resultaat van meer dan 100 jaar verzamelen. Zo lang en zo systematisch verzamelen maakt de NEHA collectie tot de rijkste economisch-historische collectie van Nederland. Zwaartepunten in de collectie vormen onder meer jaarverslagen, gedenkboeken van Nederlandse ondernemingen en economische belangenorganisaties zoals de Kamers van Koophandel en Fabrieken en ondernemersbiografieën. Op al deze terreinen heeft het NEHA de meest complete verzamelingen. Aanvullingen op deze collecties zijn van harte welkom.
Het NEHA beheert bovendien een omvangrijke collectie (antiquarische) boeken, tijdschriften en archivalia over alle sectoren van de Nederlandse economie. De collectie is heel divers en omvat onder meer een tulpenboek (begin 17e eeuw), prijscouranten (vanaf de 16e eeuw), Japanse prenten (begin 19e eeuw) en een grote verscheidenheid aan koopmansboekjes (vanaf de 17e eeuw).
De collectie is eigendom van de Stichting Nederlandsch Economisch-Historisch Archief. Deze stichting maakt voor de acquisitie, beheer en ter beschikkingstelling van het materiaal gebruik van de diensten van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).
Het NEHA is bruikleengever van circa 250 bedrijfsarchieven die gedeponeerd zijn bij diverse openbare archiefbewaarplaatsen verspreid over het hele land en van een verzameling papiergeld en gildepenningen. Deze collectie is gedeponeerd bij de Nationale Numismatische Collectie (NNC) en is in beheer bij De Nederlandsche Bank. Vanwege de renovatie van het kantoor van DNB is de collectie vanaf medio 2020 tijdelijk ondergebracht in het voormalig gebouw van Johan Enschede in Haarlem.
Het NEHA is ook de beheerder van de zogenaamde bibliotheek van ‘De Utrecht’ (thans ASR). In 1870 begon de directeur van de verzekeringsmaatschappij ‘Let op Uw Einde’, A. Ingenegeren, met het verzamelen van boeken op het gebied van levensverzekeringen. In 2013 deze ‘Utrecht’-collectie in bruikleen gegeven aan het NEHA. Via de catalogus zijn de werken uit deze collectie, herkenbaar aan de toevoeging UB in de signatuur, op te vragen en te raadplegen.
In 2019 heeft het NEHA ook het Historisch Fondsenarchief van Stichting Capital Amsterdam (SCA) in beheer genomen. Deze collectie met een omvang van 300 strekkende meter bevat circa 2,5 miljoen pagina’s aan financieel-economische data van ruim 2.800 ooit aan de Amsterdamse beurs genoteerde binnen- en buitenlandse ondernemingen, organisaties en overheden gedurende de periode 1850-1996. Tezamen met 100 strekkende meter aan officiële prijscouranten en enige andere periodieken (1796-2009) gaat het om de meest omvangrijke acquisitie (deels bruikleen, deels schenking) in de ruim 100-jarige geschiedenis van het NEHA.
Collecties
900 archieven
93.000 boeken en brochures
8.000 periodieken, waarvan
5.000 jaarverslagen van met name Nederlandse ondernemingen
Aantal objecten
Verzamelgebied
Rondleidingen
Bruiklenen
Tentoonstellingen
Het NEHA stelt collectie-onderdelen graag ter beschikking voor tentoonstellingen.
Publicaties
- Jacques van Gerwen, Co Seegers, ‘To promote and Facilitate. The NEHA 1914-2014’, in: Jacques van Gerwen, Co Seegers, Milja van Tielhof, Jan Luiten van Zanden, Economic History in the Netherlands 1914-2014. Trends and debates (Amsterdam 2014), p. 21-45. https://iisg.amsterdam/files/2018-03/Neha-1914-2014_To-promote-and-facilitate.pdf
- E.J. Fischer, J.L.J.M. van Gerwen, J.J. Seegers (red.) De Vereeniging het Nederlandsch Economisch Historisch Archief, 1914-1989 (Amsterdam 1989).
- Voor biografische informatie over Nederlandse ondernemers kunnen belangstellenden terecht op de website: https://socialhistory.org/nl/ondernemers
Deze website bevat (verwijzingen naar) biografische informatie over circa 5.000 Nederlandse ondernemers vanaf de vroegmoderne tijd tot heden. De database is doorzoekbaar op onder meer de naam van een ondernemer, de naam van een onderneming of een specifieke economische sector (SBI-code).